(XBodrum Özel Haber)
Bodrum’un dünyaca ünlü tırhandillerinin son ustalarından biri Mustafa Özkeskin. Herkesin “Hacı” lakabıyla tanıdığı Özkeskin, babasının tırhandilinde geçen çocukluk yıllarında, ahşap teknelerin büyülü dünyasına kapılmış ve bir daha da o dünyadan kopamamış. Ahşap teknede yaşamanın verdiği hevesle, eli iş tutar tutmaz da atölyede bulmuş kendini. Tam sayısını hatırlamıyor ama 2002 yılından beri 23. tekne tezgahta, denizle buluşacağı güne hazırlanıyor.
Geleneksel Yapıya Uygun Olmalı
Tırhandil yapımındaki püf noktalarını sorduğumuzda çok fazla parametrenin olduğunu söyledi ve en önemlilerini şöyle sıraladı Mustafa Özkeskin; “Önce şunu belirteyim çok fazla usta kalmadı bu işi yapan. Benim bakış açıma göre teknenin önce geleneksel yapıya uygun olması önemli. Geçmişte ben de lamine tekneler yaptım ama bugün vardığım noktada bu tekneleri Ege ve Akdeniz’in ağaçlarından klasik yığma yöntemi ile yapmam gerektiğini düşünüyorum. İyi ağaç ve iyi malzeme kullanmak en önemli etken. Doğru malzeme seçimi ve doğru inşaat teknikleri ile tekneyi yapıp denize indirmek sonraki iş.”
Türk Sivil Denizciliğine Büyük Katkı
Duygusal bir insan olarak, yaptığı tırhandilleri denizde süzülürken görmek en büyük mutluluklarından biri Özkeskin’in. Hepsini birer çocuğu gibi gördüğünü vurgulayan Özkeskin, “Çocuğunuzu parkta, bahçede koşarken mutlu görmek nasıl güzel bir duygu ise bu da aynı. Hatta yeri geliyor yaptığımız tekneler birbiriyle yarışıyor, çok ilginç ve karmaşık duygular oluşuyor. Yaptığım tekneleri denizde izlerken aslında şöyle bir şeyin de farkına vardım artık… Türk sivil denizciliğine çok büyük katkıları oluyor tırhandilin. Bugünlerde çok konuşulan ‘Mavi Vatan’ doktrininin altını doldurmamız gerekiyor. Bakın Antalya’daki bir antik kentteki yazıtta tırhandil resmi var. Bu teknenin kökü o kadar eskilere gidiyor. Tırhandil, Anadolu uygarlıklarının kullandığı bir tekne. İşte ‘Mavi Vatan’ doktrininin altını Avrupa’dan ithal ettiğiniz yabancı marka teknelerle değil tırhandil gibi bu toprakların bir değeri ile doldurabilirsiniz. Yani biz bu teknelerle aynı zamanda ülkemizin sivil denizciliğine de çok önemli bir hizmet veriyoruz” diyor.
Gençler Neden Bu İşi Seçsin Ki!
Çoğu meslekte olduğu gibi maalesef tırhaldil ustası da yetişmiyor artık. Mustafa Özkeskin bu konuda umutsuz ama bakın gençlere nasıl hak veriyor; “Çok açık söyleyeyim, biz Bodrum’un yerli ailesiyiz. Babamızdan, dedemizden 3-5 bir şey kalmış, geçinip gidiyoruz. Ama sadece bu meslekle geçirmeye kalksam ben de sürdüremem. Olmaz. Dolayısıyla bugünkü ekonomik şartlarda bu kadar fiziksel yorucu bir işi gençlerin tercih etmesi çok zor. Hiç kimse 15 yılını verip bu işi öğrenmez. Çünkü zahmeti çok, ekonomik karşılığı yok. Çözüm konusu da sıkıntılı. Mesela Gündoğan’da bir meslek okulu var. 20 yılda binlerce mezun vermiştir ama bir tane usta çıkmadı içlerinden. Demek ki eğitim sisteminde bir sıkıntı var. Sanatta, ilimde, futbolda nasıl insan yetiştiremiyorsak bizim meslekte de böyle. Bodrum’un şansı Giritli ustaların ekolü olmuş. Onlar iyi ustalar yetiştirmiş. Uğur Abi var, Ziya Usta var, Erol Ağan var, Engin Denizaslanı var. Uğur Abi hariç hepsi rahmetli oldu. 90’lardan sonra sistem tıkanmış. Yeniler yetişmiyor. Tersanelerdeki yaş ortalaması 40’ın üzerinde. Bu işin devlet politikası olarak desteklenmesi gerekiyor.”
Tırhandil Sahibi Olmak Zor İş
Mustafa Özkeskin, tırhandil sahibi olmak isteyenlere bir uyarıda bulunarak sözlerini şöyle tamamlıyor; “Eğer denizciliği varsa; yani daha önceden yelkenden, denizden anlıyorsa tavsiye ederim tırhandili. Ama ilk teknesi olacaklara tavsiye etmem. Biraz zahmetli iştir. Daha önce denizde biraz tecrübe kazanıp, ahşap tekneyle ilgili biraz bilgi sahibi olup ondan sonra almalarını öneririm. Biraz meşakkatlidir bakımı. Ama kullanım ve denizcilik olarak bana göre bütün teknelerden iyidir. Çok keyiflidir. Mesela bugün modern bir evde oturursunuz; çok iyi mimar ya da mühendis yapmıştır, alttan ısıtma gibi birçok özelliği vardır… Tamam bu ev güzeldir. Ama bir de bahçeler arasında bir taş ev, eski bir Bodrum evi düşünün… Orijinal bir taş evde oturduğunuzda onun adını koyamadığınız ayrı bir keyfi vardır ya tırhandil de o hissi verir adama. Yani bana göre çok eğlenceli, süper bir teknedir.”
